Nhiều kiến nghị nêu rõ về nâng cao tỷ lệ giải quyết tố giác, tin báo tội phạm; áp dụng chặt chẽ các biện pháp ngăn chặn; hạn chế đến mức thấp nhất, tiến tới không để xảy ra trường hợp bị oan trong giai đoạn điều tra. Đồng thời chú trọng biện pháp thu hồi tài sản trong các vụ án về kinh tế, tham nhũng, liên quan đến tín dụng, ngân hàng, chứng khoán.
Tội phạm cho vay lãi nặng tăng 41,95%, giết người tăng 13,17%
Quang cảnh phiên họp. Ảnh: VIẾT CHUNG
Thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, năm 2022, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã đề ra nhiều giải pháp quyết liệt để vừa bảo đảm phát triển kinh tế - xã hội, vừa bảo đảm đấu tranh có hiệu quả với tội phạm và vi phạm pháp luật.
“Về tổng thể, vi phạm pháp luật và tội phạm về trật tự xã hội giảm 6,69%, trong đó tội phạm có tổ chức, tội hiếp dâm, tội phạm xâm phạm sở hữu cũng có chiều hướng giảm. Tội phạm tham nhũng, chức vụ phát hiện tăng 40,97% cho thấy công tác phát hiện và xử lý tham nhũng ngày càng quyết liệt, đạt hiệu quả cao hơn, góp phần quan trọng vào công tác phòng ngừa”, Chủ nhiệm Lê Thị Nga nhận định.
Tuy nhiên, một số loại tội phạm gia tăng, như giết người tăng 13,17%, cho vay lãi nặng tăng 41,95%. Một số loại tội phạm diễn biến phức tạp, tính chất nghiêm trọng như các tội phạm về ma túy, cướp, cướp giật. Việc lợi dụng tình hình dịch bệnh Covid -19 để trục lợi đã xảy ra ở nhiều cấp, ngành, địa phương, có quy mô, phạm vi lớn, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, có sự tham gia của một số người nguyên là cán bộ cấp cao.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga. Ảnh: VIẾT CHUNG
Một số vụ xâm hại trẻ em với hành vi dã man, có vụ việc chỉ khi xảy ra hậu quả chết người mới bị phát hiện. Tội phạm và vi phạm pháp luật trong lĩnh vực môi trường, an toàn thực phẩm xảy ra nhiều nhưng việc phát hiện, xử lý chưa đủ sức răn đe; tội trộm cắp, cướp giật tài sản xảy ra nhiều nhưng tỷ lệ điều tra, khám phá thấp…
Tỷ lệ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm chưa đạt yêu cầu
Thẩm tra Báo cáo của Viện trưởng Viện KSND Tối cao về công tác của ngành Kiểm sát, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nhận thấy, năm 2022, VKSND các cấp tiếp tục chú trọng và tăng cường công tác này. VKSND các cấp đã kịp thời phát hiện, huỷ bỏ nhiều quyết định trái pháp luật của Cơ quan điều tra; ban hành nhiều kiến nghị yêu cầu khắc phục vi phạm và được tiếp thu, thực hiện vượt 19,4% chỉ tiêu Quốc hội giao. Tuy nhiên, liên quan đến công tác điều tra của Cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao, tỷ lệ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm giảm mạnh so với năm 2021 và chưa đạt yêu cầu của Quốc hội. Có tới 30,4% tố giác, tin báo trong năm 2022 phải tạm đình chỉ (trong khi tỷ lệ trung bình của các cơ quan điều tra khác chỉ từ 13-14%). Còn 68,6% tố giác, tin báo tạm đình chỉ giải quyết từ năm 2020 đến nay chưa được phục hồi.
Hình phạt bảo đảm nghiêm minh, án treo đúng luật
ĐBQH Nguyễn Thiện Nhân (TPHCM) và các ĐBQH khác tham gia phiên họp. Ảnh: VIẾT CHUNG
Thẩm tra Báo cáo của Chánh án TAND Tối cao về công tác của ngành Tòa án, Ủy ban Tư pháp nhận thấy, năm 2022, Tòa án đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt nên chất lượng xét xử và nhiều chỉ tiêu công tác đạt và vượt yêu cầu Quốc hội giao. Về cơ bản, các vụ án được đưa ra xét xử đúng thời hạn luật định. Mặc dù số lượng án thụ lý tăng, song số vụ án đã xét xử đạt cao (97,71%) và vượt 9,71% chỉ tiêu Quốc hội giao. Hình phạt được áp dụng cơ bản bảo đảm nghiêm minh; việc quyết định về án treo, cải tạo không giam giữ cơ bản chặt chẽ.
Bên cạnh đó, công tác giải quyết các vụ việc dân sự đạt kết quả đáng ghi nhận. Mặc dù, số lượng thụ lý tăng nhiều (tăng 33.103 vụ, việc), song tiến độ giải quyết, nhất là án kinh doanh - thương mại được đẩy nhanh. Tỷ lệ giải quyết các vụ, việc dân sự đạt cao (đạt 87,07%) và vượt 9,07% chỉ tiêu Quốc hội giao. Tuy nhiên, còn 17 vụ, việc dân sự quá hạn giải quyết do nguyên nhân chủ quan.
Đặc biệt, sau nhiều năm không đạt chỉ tiêu của Quốc hội, năm nay tỷ lệ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đạt cao (đạt 62,4%) và vượt 2,4% so với chỉ tiêu Quốc hội giao.
Thừa phát lại hoạt động hiệu quả
Thẩm tra Báo cáo của Chính phủ do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long trình bày về công tác thi hành án và thực hiện chế định Thừa phát lại, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, năm 2022, công tác thi hành án dân sự (THADS) đạt kết quả đáng ghi nhận. Chính phủ đã tích cực chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương đề cao trách nhiệm trong việc thi hành án hành chính. Về hoạt động Thừa phát lại, Ủy ban Tư pháp nêu rõ, hiện nay cả nước có 143 Văn phòng Thừa phát lại (tăng 11 Văn phòng so với cùng kỳ), với 406 Thừa phát lại đang hành nghề. Tổng doanh thu đạt 267 tỷ đồng, tăng 149 tỷ đồng so với cùng kỳ.
|
Nhiều kiến nghị về các lĩnh vực nêu trên đã được cơ quan thẩm tra nêu rõ. Trong đó, đề nghị Chính phủ chỉ đạo tập trung khắc phục những hạn chế. Nâng cao tỷ lệ giải quyết tố giác, tin báo tội phạm; áp dụng chặt chẽ các biện pháp ngăn chặn; hạn chế đến mức thấp nhất, tiến tới không để xảy ra trường hợp bị oan trong giai đoạn điều tra. Đồng thời chú trọng biện pháp thu hồi tài sản trong các vụ án về kinh tế, tham nhũng, liên quan đến tín dụng, ngân hàng, chứng khoán. Đề nghị Chánh án TAND Tối cao tăng cường chỉ đạo các Tòa án nâng cao chất lượng giải quyết các loại vụ án, nhất là án hành chính, bảo đảm hoàn thành chỉ tiêu Quốc hội giao… |
